Gà re hay còn gọi là gà Hrê là sản vật đặc sản quý hiếm lâu đời của dân tộc Hrê ở huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi. Đây là giống gà quý hiếm với thịt thơm ngon, dai, ngọt được người tiêu dùng vô cùng yêu thích. Ông Phạm Văn Rạch ở thị trấn Ba Tơ, huyện Ba Tơ, tỉnh Quãng Ngãi đã dựa trên quan niệm “làm quan phải có chí mới làm giàu”. Ông đã mạnh dạn nuôi giống gà này, loại gà rừng quý hiếm được nuôi ở Việt Nam đem lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân.
Phát triển lại giống gà re quý hiếm tại nơi đây
Gà re có màu lông đẹp, nhiều màu sắc đen, trắng ngà và nổ (đen xen trắng) trông rất đẹp mắt, thịt gà chắc, thơm, dai ngon; thân gà mảnh nhỏ, trọng lượng trung bình khi trưởng thành khoảng 1,2 kg/con. Gà re chủ yếu được nuôi với mô hình chăn thả tại vườn nhà, có tập tính tự tìm kiếm thức ăn quanh vườn.
Thời gian nuôi gà re lâu hơn các loại gà thường, từ 6- 12 tháng mới ăn thịt. So với các giống gà thông thường khác; gà Re có giá bán cao hơn rất nhiều giá trên thị trường. Dao động từ 200.000-250.000 đồng/kg nên cho hiệu quả kinh cao.
Theo lời ông Rạch và nhiều già làng ở huyện Ba Tơ. Thì gà re vốn là giống gà rừng được đồng bào Hre thuần hóa cách đây hàng trăm năm. Gà re là lễ vật không thể thiếu trong nghi lễ cúng Giàng trong các dịp lễ tết của đồng bào dân tộc Hre. Ông Rạch kể: Khoảng 15 năm về trước, giống gà re rất được ưa chuộng và hầu như gia đình người Hre nào cũng nuôi giống gà này.
Tiềm năng kinh tế từ việc nuôi gà re
Tuy nhiên, hiện nay gà re đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Vì người dân bắt đầu chọn nuôi những giống gà siêu thịt, siêu trứng cho năng suất cao… Còn gà re là giống gà rừng nên có kích cỡ nhỏ, lượng thịt ít, thời gian sinh trưởng lại kéo dài. Nên vì vậy mà nhiều gia đình không còn nuôi giống gà này nữa. Dẫn đến tình trạng giống gà re mất dần và trở nên rất hiếm.
Không đành lòng để giống gà quý hiếm này có nguy cơ tuyệt chủng. Ông Rạch quyết chí gây dựng lại giống gà này đem lại giá trị kinh tế cao và thu nhập ổn định ngay trên mảnh đất quê hương. Sau nhiều lần vất vả vào các bản làng người Hre của nhiều huyện của tỉnh Quảng Ngãi và cả tỉnh Kon Tum lùng tìm giống gà re quý hiếm này.
Đến năm 2002, Ông Rạnh tìm mua được con gà trống giống nặng khoảng 1 kg với giá 120.000 đồng. Ông đem về thả nuôi tại nhà cùng 3 con gà mái giống sẵn có được bà con trong làng cho. Dần dần ông bắt đầu cho nhân giống và phát triển rộng mô hình chăn nuôi. Đến nay đàn gà re đã lên hơn 300 con.
Thời gian để nuôi gà re
Giá bán gà re khá cao, có thời điểm giá tăng mạnh lên đến 200 – 250 ngàn đồng/kg; đắt hơn gấp 2 – 2,5 lần gà thường, nhưng không dễ mua được. Với giá bán cao và nhu cầu tiêu thụ ngày càng lớn của thị trường, nên trong tương lai gần giống gà re quý hiếm này sẽ đem về hàng trăm triệu đồng/năm cho người nuôi nói chung và đặc biệt là ông Rạch. Nhờ gây dựng thành công mô hình chăn nuôi gà re quý hiếm. Ông Rạch đã góp phần lớn trong việc phát triển nguồn giống gà quý của cộng đồng dân tộc người Hre ở tỉnh Quảng Ngãi.
Gà re nuôi trong khoảng 10 tháng, kể từ lúc mới nở cho tới khi trưởng thành, gần gấp đôi thời gian so với các loại gà thông thường nhưng trọng lượng của gà re chỉ đạt ctừ 1,1 kg-1,5 kg/con. Nói về lợi nhuận từ gà re mang lại, anh Rạch không giấu giếm: “Do thời gian nuôi lâu hơn gần gấp đôi so với các loại gà thông thường nên thịt gà re cho lãi từ 10.000-20.000 đồng/con không đáng kể so với các vật nuôi khác. Mục đích chính là muốn bảo tồn giống gà này”.
Gà re có nguồn gốc là gà rừng được thuần hóa và nuôi thả theo kiểu tự nhiên. Nên thịt ngon, dai và thơm hơn rất nhiều so với cùng loại nuôi ở miền xuôi. Theo lời các già làng trong vùng, giống gà này vốn là gà rừng được người Hre ở Quảng Ngãi bắt, thuần hóa và nuôi rồi lấy tên cộng đồng mình để đặt (một số người đọc gọn là gà re).
Nguồn gốc của gà re
Tuy có nguồn gốc là gà rừng, nhưng bộ lông của gà re không sặc sỡ; mà chỉ có 3 màu: Đen, trắng ngà và nổ (đen xen trắng). Thời gian trước, do điều kiện kinh tế của người dân nơi đây còn khó khăn. Nên chỉ những dịp Tết, Lễ… thì người dân mới bắt để làm thịt cúng giàng (trời). Vì vậy một số người còn ví von gọi đây là gà “cúng giàng”.
Sau này, khi đời sống của người dân Hre được nâng lên; giao thông thuận tiện hơn nên hàng hóa và thực phẩm từ miền xuôi đưa lên hàng ngày. Dẫn đến nhiều gia đình không còn nuôi, giống gà re mất dần và trở nên rất hiếm. Trước nguy cơ giống gà quý dần bị tuyệt chủng, anh Rạch đã tìm kiếm để bảo tồn và gây đàn. Hiện, anh Rạch là một trong số ít người sở hữu đàn gà re nhiều nhất, nhì ở Quảng Ngãi.
Trước đây, đồng bào Hre nuôi giống gà này chỉ để ăn và đãi khách. Thường thì nhà nào cũng có vài chục con. Cùng với gà đèo Le nức tiếng Quảng Nam, gà Re cũng thuộc loại gà thượng hạng. Ví như đặc sản núi rừng mà thiên nhiên ban tặng cho con người Ba Tơ. Nếu thấy thích thì like hay thì share bài viết này coi như là lời động viên và ủng hộ chúng tôi. Hy vọng qua bài viết sẽ giúp ích được cho bạn chúc các bạn thành công!
