Bạch lỵ là bệnh mà khiến cho gà sẽ bị đi ngoài ra phân trắng. Nguyên nhân chính gây ra chứng bệnh phân trắng này là từ vi khuẩn Salmonella Pullorum. Phân gà khi ra ngoài có thể bị dính gần hậu môn. Có khá nhiều các nốt hoại từ ở trên cơ quan nội tạng xuất hiện. Đối với gà càng lớn thì nguy cơ mắc bệnh sẽ thấp hơn, nhưng vẫn có thể là vật mang trùng. Bởi vậy quá trình phòng chữa, chăm sóc cho gà cần được thực hiện nghiêm ngặt. Thật may là chúng ta có nhiều cách khác nhau để chữa chứng bệnh bạch lỵ này.
Nguyên nhân gây bệnh
- Do vi khuẩn Salmonella Pullorum. Có 3 thể kháng nguyên độc lực như nhau.
- Gà con bị lạnh và dinh dưỡng kém là hai nguyên nhân quan trọng phụ trợ gây phát bệnh.
- Vi khuẩn sống ngoài môi trường hàng tháng, nhưng mẫn cảm với các chất sát trùng.

Con đường lây nhiễm
- Lây truyền theo hai đường: qua trứng (truyền dọc) và qua đường miệng, thức ăn, nước uông (truyền ngang).
- Truyền dọc rất quan trọng do gà bố mẹ mang trùng. Trứng bệnh, gà bệnh và vật mang trùng phân tán mầm bệnh khắp nơi.
- Salmonella Pullorum có thể xâm nhập qua vỏ trứng từ trong tủ ấp trứng, môi trường.
- Qua đường miệng, thức ăn, nước uống ô nhiễm; mổ rỉa, ăn thịt gà bệnh; lây truyền qua giầy dép, khay trứng, xe cộ, chất độn chuồng, ruồi muỗi, côn trùng, chuột, chim trời, con người…
Triệu trứng nhận biết
- Ỉa phân trắng (bạch lỵ), dính bết hậu môn và tỷ lệ chết cao (tới 100%).
- Trứng nhiễm bệnh có tỷ lệ nở thấp, phôi bị sát và chết lúc 18-19 ngày tuổi hoặc gà con nở ra rất yếu, chết dần.
- Triệu chứng phụ thuộc vào tuổi, sự can thiệp bằng kháng sinh và mức độ nhiễm.
- Vào cơ thể, vi khuẩn qua máu tới các phủ tạng gây tổn thương.
- Gà chết bắt đầu từ 4 ngày tuổi, nhiều nhất vào ngày thứ 5 và giảm dần đến ngày thứ 8.
- Gà bệnh biểu hiện ủ rũ, giảm hay bỏ ăn, hở rốn, túm lại một chỗ.
- Gà chết nếu không can thiệp bằng kháng sinh. Có khi vẫn dùng thuốc, tỷ lệ chết vẫn 5-15%.
- Gà khỏi bệnh bị ảnh hưởng nhiều đến sức lớn và năng suất.
- Gà lớn không biểu hiện bệnh, nhưng tỷ lệ đẻ và ấp nở giảm nghiêm trọng.
Bệnh tích ở gà
- Gà bạch lỵ thường chết ngay sau khi nở, bệnh tích không điển hình, chỉ thấy xuất huyết ở gan, phổi.
- Gà 4-7 ngày tuổi có nhiều nốt hoại tử trắng nhỏ ở gan, lách, tim, phổi.
- Lách sưng, thận sung huyết, lòng đỏ không tiêu.
- Niệu quản chứa đầy urat màu trắng, thành ruột dày, viêm phúc mạc.

Phương pháp phòng bệnh
- Gà con mới bắt về: Cho uống BIO-TETRA.COLIVIT hoặc BIO-AMCOLI PLUS để phòng bệnh từ 3-5 ngày. Trong giai đoạn úm mỗi tuần dùng một đợt kháng sinh 2 ngày để phòng bệnh.
- Sát trùng kỹ chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, máy ấp. Chọn trứng sạch để ấp, nếu trứng bẩn thì phải nhúng trứng vào thuốc sát trùng BIOXIDE với liều 1ml pha vào trong 1 lít nước sạch trước khi đem ấp.
- Kiểm tra toàn bộ đàn gà giống bằng phản ứng huyết thanh để loại bỏ những gà mang trùng.
- Nuôi dưỡng gà con cách ly với gà lớn.
- Khi thời tiết thay đổi nên phòng bệnh bằng các kháng sinh như BIO-ENRO C hoặc BIO-TYLODOX PLUS hoặc BIO-GENTATRIM. Thỉnh thoảng cấp thêm vitamin như BIO-VITAMIN C 10% và BIO-ELECTROLYTES để tăng sức đề kháng và phòng ngừa stress cho gà.
- Dùng một trong các kháng sinh cho hiệu quả cao như BIO-ENROFLOXACIN 10% ORAL hoặc BIO-AMPICOLI MAX.
- Nên cấp thêm BIO-VITA-ELECTROLYTES để tăng sức đề kháng và chống mất nước.
Hướng dẫn điều trị
Cách 1:
- Cho cả đàn uống vaccine ND – IB
- Cho uống T.Colivit hoặc Bycomycin hoặc Oxymykoin: 20 g
- Cúm gia súc hoặc Acetaminophen: 20 g
- Cho gà uống thêm Super Vitamin: 20 g
- Ðảm bảo cho nhiệt độ trong chuồng úm, chuồng nuôi để gà luôn được giữ ấm, tránh gió lùa.
Cách 2:
- Dùng T.Avimycin: 20 g
- Thuốc điện giải: 1 thìa
- Pha cùng lúc 2 loại thuốc trên vào 15 – 20 lít nước cho gà uống. Dùng liên tục trong 3 – 5 ngày.
- Làm vệ sinh môi trường, thức ăn, nước uống. Phun thuốc sát trùng.
- Dùng một trong các loại thuốc sau:
- RTD – AMOXY-COMBY với liều 1 g/1 lít nước. Dùng trong 5 ngày.
- RTD – ÐẶC TRỊ TIÊU CHẢY với liều 10 g/15 – 20 kg TT/ngày. Dùng liên tục 3 – 5 ngày.
- RTD – NOR COLI: 2 – 4 g/lít nước/ngày. Dùng liên tục 3 – 5 ngày.
- T.S: 2 g/lít nước hoặc 10 g/25 kg TT. Dùng liên tục 3 – 5 ngày.
- E – BISEPTOL, trộn thức ăn hoặc hòa nước uống, 1 g/ lít nước uống. Dùng 5 – 10 ngày.